بازی اوپک با نفت
پتروتحلیل- در پی نتایج نشست روز جمعه اعضای اوپک در وین، روند نزولی قیمت نفت در روز سه شنبه باز هم ادامه یافت به طوری که بهای دو نفت خام شاخص بازار اروپا و آمریکا به کمترین سطح پس از فوریه ۲۰۰۹ و بحران مالی آن زمان افت کرد.
بهای نفت خام برنت در بازار ICE لندن برای تحویل در ماه ژانویه طی دادوستد روز ۸ دسامبر ۴۷ سنت (۱/۲ درصد) کاهش یافته و در سطح بشکه ای ۴۰/۲۶ دلار به تثبیت رسید. همچنین قیمت نفت خام WTI در بازار نایمکس نیویورک برای تحویل در ماه ژانویه با ۱۴ سنت (۰/۴ درصد) کاهش به هر بشکه ۳۷/۵۱ دلار رسید.
روند قیمت نفت خامهای شاخص بازار جهانی نفت
برنت در ابتدای معاملات به کمتر از ۴۰ دلار در هر بشکه نیز تقلیل یافته و به همین ترتیب WTI نیز در قیمت ۳۶/۶۴ دلار معامله گردید. نتیجه اجلاس اوپک موجب شد تا قیمت نفت در روز دوشنبه بیش از ۵ درصد افت نماید و البته با شدت کمتری این روند در روز گذشته نیز ادامه یافت.
اعضای اوپک در پایان اجلاس خود نیز اشاره به هیچ رقمی به عنوان سقف تولید نکردند و رئیس اوپک از عددی که مبین تولید واقعی اعضا باشد، سخن گفت که به طور تلویحی به ۳۱/۵ میلیون بشکه در روز اشاره داشت. همچنین وزیر نفت عراق اظهار داشت؛ اکثر تولیدکنندگان نفت هیچ سقفی برای تولید خود ندارند، آمریکا و روسیه سقف تولید ندارند، چرا اوپک بایستی سقف تولید داشته باشد؟
اکنون تولیدکنندگان اوپک به دو جناح تقسیم شده اند؛ کشورهایی مانند عربستان و سایر کشورهای ثروتمند حوزه خلیج فارس که توان استقامت با سطح فعلی قیمت نفت را دارند و دوم کشورهایی مانند نیجریه و ونزوئلا که آسیب مالی جدی از قیمت پایین نفت بر بدنه اقتصاد آنان وارد می شود. به هر حال سیاست تهاجمی اوپک برای عقب نشینی تولیدکنندگان غیرعضو سازمان که هزینه بالایی برای تولید دارند، می باشد که کارشناسان نفتی بر این عقیده اند که این استراتژی پاسخ داده و به تدریج کارآیی آن بیشتر مشاهده می گردد. کمااینکه اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز اعلام کرد که تولید شیل اویل در ماه نوامبر ۶۰ هزار بشکه در روز نسبت به ماه قبل از آن کمتر شده، هرچند که شتاب رشد تولید نیز پایین آمده است زیرا کاهش تولید شیل اویل در ماه اکتبر نسبت به سپتامبر روزانه ۱۶۰ هزار بشکه گزارش شده بود. پیشتر پیش بینی شده بود که قیمت کمتر از ۳۸ دلار نیز ضربه جدی به روند تولید شیل اویل وارد خواهد آورد.
با این وجود شدت ضعف عوامل بنیادین به حدی است که موجب بروز نگرانی درباره پایین تر بودن قیمت نفت در سال ۲۰۱۶ نسبت به سال جاری شده است و دیگر اینکه حتی اگر تولید نفت نیز کاهش یابد، موجودی نفت در بازار نیز آنقدر بالاست که رسیدن به توازن میان عرضه و تقاضا زمانبر خواهد بود. استراتژیست ها به سبب وقوع برخی تغییرات اساسی در ساختار بازار نفت و انرژی که نفت را از فهرست کالاهای گران خارج کرده پیش بینی می کنند که به سه دلیل قیمت نفت در سال جاری در حدود ۴۰ دلار باقی مانده و در سال ۲۰۱۶ به سمت ۳۰ دلار در هر بشکه حرکت می نماید: (۱) عربستان دیگر تمایلی به نقش پیشین خود به عنوان "تولیدکننده تعدیلگر نوسان" نداشته و در مقابل تمامی تلاش خود را به کار گرفته تا با عرضه بالای نفت بتواند تولیدکنندگان شیل اویل را از صحنه خارج نماید. (۲) از جانب تقاضا نیز ضعف مشاهده می شود که این واقعیت از سوی اقتصادهای نوظهور به دلیل کاهش شتاب رشد اقتصادی حساسیت بیشتری ایجاد نموده است. (۳) تغییرات تکنولوژی سبب تغییر ساختار تقاضا شده که از آن جمله می توان به ظهور خودروهای برقی، خورشیدی و همچنین ارتقاء سوخت و تجهیزات مصرف کننده آن اشاره نمود. با وجود این بدبینی‌ها، عربستان امیدوار است که استراتژی وی مفید واقع شده و کاهش تولید از منابع غیرمتعارف به تدریج کاهش یابد و علاوه بر آن تأکید می کند که تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۱۶ با افزایش روبرو خواهد گردید. شایان ذکر است که آمارها نشان می دهد که عربستان طی ماههای نوامبر و دسامبر نفت خام بیشتری را روانه بازار آسیا نموده که حاشیه سود پالایشی بالا در این منطقه به بالا رفتن تقاضای نفت انجامیده و عربستان نیز سعی در کسب سهم بیشتر از این رقابت شدید داشت.
عربستان طی یازده ماه اول سال جاری به طور متوسط ۴/۶ میلیون بشکه در روز نفت به مصرف کنندگان بزرگ آسیا صادر کرد که ۱۲ درصد بیشتر از دوره مشابه سال قبل بود بطوریکه خریداران بیش از مقادیر قراردادی اقدام به خرید از این کشور نمودند. پیش بینی شده که در اوائل سال آینده به علت صادرات کمتر نفت خام ابوظبی، روند مذکور ادامه یابد.
