چین می‌تواند تا سال 2040 با 9 میلیون تن به صادرکننده خالص پلی‌پروپیلن تبدیل شود

پتروتحلیل-شایعاتی مبنی بر این وجود دارد که چین در راستای رسیدن به اوج انتشارت کربن خود تا سال 2030 بر راندمان کربن متمرکز شده، و با توجه به این که اختلاف قیمتی و حاشیه سودهای پلی‌پروپیلن هم‌اکنون در کمترین میزان‌های تاریخی خود به سر می‌برند، موج عظیمی از تعطیلی واحدهای این محصول در چین صورت خواهد گرفت.

از طرفی دیده شده که با توجه افزایش تمرکز چین بر راندمان کربن و بهره‌وری اقتصادی، گرفتن تاییدیه راه‌اندازی برای واحدهای جدید پلی‌پروپیلن و دیگر شرکت‌های پتروشیمی بعد از سال 2025 دشوارتر شده است.

تمرکز پکن بر تشویق ساخت مجتمع‌های پتروشیمی یکپارچه سطح یک جهانی است که از تکنولوژی‌های کاهش کربن نظیر کوره‌های برقی و جداسازی و ذخیره‌سازی کربن استفاده می‌کنند.

بیایید این گونه تصور کنیم که تمام موارد بالا حقیقت دارد، و این نکته را بسنجیم که تمام موارد بالا چه تاثیری بر خالص واردات و خالص صادرات پلی‌پروپیلن چین از سال 2024 تا 2040 خواهند داشت. البته این بخش برای سناریو چینی بسیار حائز اهمیت است زیرا چین تا سال 2021، بزرگترین واردکننده خالص پلی‌پروپیلن جهان بود.

تا سال 2040 یا 5 میلیون تن واردات خالص یا 9 میلیون تن صادرات خالص

در نمودار بالا سه سناریو برای خالص واردات و خالص صادرات پلی‌پرویلن چین در بازه سال‌های 2024 تا 2040 ارائه شده است.

فرض اصلی آیسیس شامل میانگین رشد تقاضای سالانه 3.3 درصد، میانگین نرخ بهره‌برداری سالانه 79 درصد و ظرفیت جدید 26.8 میلیون تن در سال است.

سناریو جایگزین 1، رشد تقاضا را در میزان 1.5 درصد، نرخ بهره‌برداری را در میزان 79 درصد و ظرفیت جدید را نیز مشابه فرض اصلی در نظر می‌گیرد.

اگرچه تحت این سناریو، من فرض را بر این می‌گیرم که مجموع 2.1 میلیون تن در سال از واحدهایی با ظرفیت 100 هزار تن در سال برای همیشه تعطیل خواهند شد.

این فرضیه شامل تعطیلی تمام واحدهایی در چین می‌شود که ظرفیت آن‌ها در یا زیر میزان 100 هزار تن در سال است. بر اساس ارزیابی‌های ما، این 2.1 میلیون تن در سال در 2024، 6 درصد از ظرفیت کلی چین را شکل می‌دهد.

سناریو جایگزین 2، رشد تقاضا را در میزان 1.0 درصد و نرخ بهره‌برداری را در میزان 79 درصد - تعطیلی 2.1 میلیون تن در سال و بهره‌برداری از 13.4 میلیون تن در سال ظرفیت جدید - متصور می‌شود که نصف فرض اصلی ماست.

نمودار بالا نیز برای اهداف آشکارسازی است و نباید به عنوان معادل کار حرفه‌ای که تیم مشاوران ما انجام می‌دهند در نظر گرفته شود.

اما این نمودار به ما می‌گوید - به مانند پلی‌اتیلن سنگین - که از دیدگاه صادرکنندگان به چین، چقدر نتایج رشد تقاضای کمتر از انتظار می‌توانند نسبت به مزایای کاهش ظرفیت داخلی ارجحیت داشته باشند.

تحت فرض اصلی ما - که برای سناریوسازی ما نقطه آغازین پر اهمیتی است - چین در طی زمان پیش‌بینی شده در جایگاه صادرکننده خالص باقی خواهد ماند. ما شاهد این خواهیم بود که خالص واردات از 2 میلیون تن در سال 2024 به 5 میلیون تن در سال 2040 افزایش خواهد یافت.

سناریو جایگزین 1، خالص واردات در سال 2024 را کمی بیشتر از 1 میلیون تن در نظر می‌گیرد. اما در سال 2024، چین با 6 میلیون تن در جایگاه صادرکننده خالص قرار خواهد گرفت.

اگر شما رشد تقاضا را تا 1 درصد پایین بیاورید - حتی با وجود تعطیلی واحدها و 50 درصد ظرفیت جدید کمتر نسبت به فرض اصلی آیسیس - سناریو جایگزین دوم شامل خالص واردات زیر 1 میلیون تن در سال 2024 و خالص صادرات 9 میلیون تن در سال 2040 می‌شود.

این که چین دارای فضای کافی برای خالص صادرات 6 میلیون تنی یا 9 میلیون تنی در سال 2040 باشد، همچنان جای بحث دارد.

این امر به تاثیر تغییرات اقلیمی بر تقاضای پلی‌پروپیلن در کشورهای در حال توسعه، به خصوص در کشورهای استوایی بستگی دارد، که احتمالاً دارای فناوری‌ها و سرمایه لازم برای مواجهه با افزایش سیل‌ها و خشک‌سالی نمی‌باشند.

البته با وجود کاربردهای سبزتر این کالا، باید نکات مثبت در تقاضای جهانی پلی‌پروپیلن را نیز در نظر بگیریم. یک مثال آن پویشی است که به دنبال جایگزین کردن پلی‌پروپیلن با فلز در باطری‌های خودروهای برقی است. این امر می‌تواند وزن خودرو را کاهش داده، بنا بر این، این خودروها قادر خواهند بود تا با یک بار شارژ شدن مسافت بیشتری را طی نمایند.

اما همچنین باید تاثیر مبارزه علیه پسماند پلاستیک در بخش بسته‌بندی پلی‌پروپیلنی را نیز در نظر بگیریم. استفاده مجدد، طراحی مجدد و قوانین محدودکننده یا ممنوع‌کننده استفاده از پلاستیک‌های یکبار مصرف می‌تواند مصرف جهانی پلی‌پروپیلن به خصوص در کشورهای توسعه‌یافته را به میزان قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهند.

و این که جایگاه پلی‌پروپیلن چین در سال 2040 در برابر رقبای خارجی در کجا خواهد بود؟  کشورهایی با دسترسی به خوراک نفت و گاز ارزان - با توانایی ساخت در مقیاس‌های بزرگتر و به کارگیری فناوری‌های جدید کاهش کربن - می‌توانند با پیشگام شدن در صنعت، چین را رها کنند.

این امر می‌تواند به تعطیلی ظرفیت‌های بیشتری از 2.1 میلیون تن در سال و و افت ظرفیت‌های جدید تا زیر 50 درصد که در فرض اصلی متصور شدیم بیانجامد.

البته همانطور که پیش از این اشاره کردیم، چین بر اساس گزارشات در حال حرکت به سوی فضای راندمان بالای کربن همزمان با بهره‌وری از ظرفیت‌های جدید پلی‌پروپیلن در مقیاس بهینه، با واحدهای بالادستی یکپارچه و در مواردی با خوراک بهتر می‌باشد.

به طور مثال، سعودی آرامکو برنامه دارد تا از فناوری‌های نفت به مواد شیمیایی خود در دو مجتمع پالایشگاهی در چین با ظرفیت‌های پلی‌پروپیلن پایین‌دستی استفاده کند.

علاوه بر این، نباید نقش دولت چین در حمایت از صنعت پلی‌پروپیلن کشور را دست کم بگیریم. صادرات میزان قابل ملاحظه‌ای از پلی‌پروپیلن سبز با مرغوبیت بالا، شامل گریدهای کوپلیمر، می‌تواند راهی باشد که چین از تله درآمد متوسط رهایی یابد.

خود را برای رشد کمتر از انتظار تقاضای چین آماده کنید

خطری که با آن مواجهیم این است که احتمالاً رشد مصرف سرانه پلی‌پروپیلن چین تحت تاثیر سه رویدادی که در پایین توضیح داده شده به طور موقت تقویت شوند.

جمعیت رو به پیری چین، که احتمالاً نمایانگر شدیدترین بحران جمعیتی جهان است، به این معناست که رقابت صادراتی‌ای که چین در پی اصلاحات اقتصادی دنگ شیائوپنگ (از رهبران سابق این کشور) و عضویت در سازمان تجارت جهانی به دست آورد، در حال کمرنگ شدن هستند.

و همچنین براساس نشانه‌های فروکش حباب املاک و مستغلات، مدل رشد مبتنی بر بدهی دیگر کارایی ندارد. این مدل در سال 2009 با رونمایی از بزرگترین بسته محرک اقتصادی جهان آغاز شد.

دو نمودار بعدی موضوعات جذاب‌تری را شرح می‌دهند. من در اینجا سرانه تقاضای پلی‌پروپیلن در سه محدوده گسترده را - جهان توسعه یافته، جهان در حال توسعه به جز چین و چین - به میلیون تن در برابر جمعیت تبدیل کرده‌ام.

در سال 1992، همزمان با برگزاری تور جنوبی دنگ شیائوپنگ، جمعیت 1.2 میلیاردی چین 1 میلیون تن پلی‌پروپیلن مصرف کرد.

جهان در حال توسعه به غیر از چین 3 میلیون تن مصرف داشت. این امر منطقی بود، زیرا جمعیت کشورهای در حال توسعه به جز چین، 3.2 میلیارد نفر بود. جهان توسعه یافته خیلی ثروتمندتر بود. بنا بر این، جمعیت 1 میلیاردی آن 12 میلیون تن مصرف داشتند.

حالا نگاه کنید و ببینید که جهان در سال 2022 چقدر تغییر کرده است.

چین با جمعیت 1.4 میلیارد نفری، 35 میلیون تن مصرف داشته است. جهان بسیار بزرگتر کشورهای در حال توسعه به غیر از چین با جمعیتی در حدود 5.3 میلیارد نفر، 28 میلیون تن مصرف داشته است.

جهان توسعه‌یافته در سال گذشته همچنان بسیار ثروتمندتر از چین بود؛ بر اساس داده‌های صندوق بین‌المللی پول، سرانه درآمد جهان توسعه‌یافته 48 هزار دلار در برابر 13 هزار دلار چین بود. اما تقاضای پلی‌پروپیلن جهان توسعه‌یافته در میزان پایین‌تر 23 میلیون تن قرار گرفت.

ما می‌دانیم که تقریباً 30 درصد از تقاضای پلی‌پروپیلن چین بیانگر صادرات کالاهای آماده یا نیمه آماده است. اما حتی در صورتی که شما این 30 درصد را نیز از کل تقاضای چین در سال 2022 بردارید و میان دیگر مناطقجهان توزیع کنید، چین همچنان سرانه مصرف پلی‌پروپیلن بیشتری نسبت به دیگر مناطق جهان دارد.

همانطور که اشاره داشتم، این امر به دلیل عوامل تاریخی‌ای است که تقاضای چین را افزایش داده است. بنا بر این آیا رشد تقاضا می‌تواند در سال‌های آتی منفی شود؟ آیا بهترین نتایج رشد مثبت کشور در حدود 2 درصد در سال قرار خواهند گرفت؟

نمودار پایین نشان‌دهنده درصد رشد تقاضای پلی‌پروپیلن چین در میان سال‌های 2000 تا 2022 است. تحلیلگران بزرگ آنچه که می‌بینیم را به رویدادهای اصلی تعبیر می‌کنند.

سوال اساسی برای من این است که آیا ما شاهد فرود آرام خواهیم بود یا فرود سخت.

فرودی نرم پس از بازگشت قوی از کووید در سال 2023 و 2024 به دنبال افت میزان رشد، فرضی منطقی است.

نکته منفی از نظر من این است که سال 2021 نقطه اوج اقتصادی بود. این جا نقطه پایان حباب املاک و آغاز رونمایی از طرح رفاه مشترک بود.

هر ساله، چالش‌های جمعیتی شدیدتر می‌شوند. دیگر نمی‌توانیم بگوییم که پیری جمعیت چین نکته‌ایست که باید در آینده نگران آن باشیم.

فرودی نرم‌تر در میان سال‌های 2023 تا 2026 تکانه رشد انباشتی قوی‌تری را نسبت به وجوه منفی در سال‌های بعد تا سال 2040 ایجاد خواهد کرد. این اتفاق نقشی اساسی در تداوم چین در جایگاه واردکننده خالص پلی‌پروپیلن ایفا خواهد کرد.

حتی با وجود ظرفیت‌های کمتر نسبت به فرض اصلی، فرودهای سخت‌تر تاثیرات بالعکسی خواهند داشت.

نتیجه‌گیری: جهانی شوید و خلاقیت به خرج دهید تا از خطرات چین اجتناب کنید

با همه این‌ها، شاید همه چیز به خوبی و خوشی پیش برود، زیرا رشد تقاضای چین با قدرت در حال بازگشت است. اما من به شخصه نمی‌توانم اینچنین چیزی را قبول کنم.

در سال 2021، چین 42 درصد از خالص واردات جهانی را در میان کشورهایی واردات بیشتری از صادرات داشتند، به خود اختصاص داد.

تولیدکنندگان پلی‌پروپیلن باید برای کاهش ریسک‌‌های احتمالی دو کار را انجام دهند:

تصور نکنید که ما به جهان قدیمی رشد آسان حجم‌ها بازخواهیم گشت؛ جهانی که کم‌بازده ترین واحدهای پلی‌پروپیلن پول خوبی به دست می‌آوردند. این به تفکر به نظرم بسیار آسیب‌زا است.

نوشته جان ریچاردسون

ترجمه: رامین کریمی