شوک سقوط سوخو به نفت

پتروتحلیل- در پی سرنگون شدن یک جنگنده روسیه توسط ارتش ترکیه در مرز سوریه، بهای نفت خام در بازارهای جهانی روز سه شنبه ۲۴ نوامبر بیش از ۲/۵ درصد افزایش یافت. ولادیمیر پوتین- رئیس جمهور روسیه سرنگونی جنگنده نیروی هوایی کشورش را خنجر زدن از پشت توصیف نمود که عامل آن تبانی کنندگان با تروریستها بوده اند. این اولین بار بود که یک هواپیمای نظامی روسیه توسط کشور عضو پیمان ناتو هدف حمله قرار می گیرد. پوتین اعلام کرد که این اقدام ترکیه عواقب وخیمی برای روابط مسکو و آنکارا در پی دارد و نسبت به پیامدهای آن هشدار داد. به دنبال اعلام این خبر بر بهای اوراق قرضه دولتی آمریکا، فلزات قیمتی و نفت افزوده شد.

قیمت سهام انرژی در تمامی بازارها صعود کرده و کاهش ارزش دلار در مقابل ین ژاپن نیز به بالا رفتن بهای طلا انجامید. بدین ترتیب قیمت نفت خام برنت در بازار ICE لندن برای تحویل در ماه ژانویه ۱/۲۹ دلار (۲/۹ درصد) افزایش یافته و به هر بشکه ۴۶/۱۲ دلار بالغ گردید. همچنین بهای نفت خام WTI در بازار نایمکس نیویورک برای تحویل در ماه ژانویه نیز با ۱/۱۲ دلار (۲/۷ درصد) افزایش در سطح بشکه ای ۴۲/۸۷ دلار به تثبیت رسید.

رخداد اخیر سبب ایجاد نگرانی درباره تشدید تنش در خاورمیانه و بروز اختلال در تولید و عرضه نفت به بازارهای مصرف شد. بنا به گفته کارشناسان، خاورمیانه به سمتی حرکت می کند که سیستم انرژی در آن منطقه آسیب پذیر می شود و از آنجائی که نفت هنوز به عنوان موتور محرک اقتصادی برای آن منطقه محسوب می شود، لذا وقوع چنین رخدادهایی که بر چرخه تولید تا مصرف نفت تأثیر منفی بر جای بگذارد به لحاظ استراتژیک اولین و بزرگترین عامل ریسک می باشد. حال باید منتظر بود و دید که ریسک ژئوپلیتیک چگونه در بازار نفت تأثیر می گذارد، تحت شرایطی که بازار همچنان با معضل مازاد عرضه دست به گریبان است. درگیری و خشونت مدتی است که در خاورمیانه مشاهده می شود که تاکنون می توانست منجر به افزایش قیمت نفت منجر گردد اما حجم بالا و انبوه نفت در بازار مانع از این امر شده و نقش خنثی کننده شوکهای سیاسی را ایفا نمودند.

تحلیل گران معتقدند که مصرف کنندگان از آمادگی لازم و کافی برای بروز اختلال در عرضه برخوردار نیستند و در صورت شدت گرفتن تشتت های سیاسی و وارد شدن ضربه به سیستم تولید نفت در منطقه این احتمال وجود دارد که تمامی توجهات به سمت این واقعیت معطوف شود که ظرفیت مازاد تولید چندان هم بالا نمی باشد. در حال حاضر، بازار نفت نسبت به صعود قیمت حساس است زیرا بسیاری از سرمایه گذاران پیش بینی کاهش آن را نموده بودند.

قیمت نفت در روز دوشنبه نیز مثأثر از اظهارات وزیر نفت عربستان مبنی بر آمادگی کشورش برای همکاری با سایر تولیدکنندگان نفت اعم از اوپک و غیراوپک برای ایجاد ثبات در بازار نفت، با افزایش روبرو گردید. اما برخی از دست اندرکاران بازار می گویند؛ سخنان وزیر نفت عربستان تنها یک قول است. صرفنظر از اظهارات النعیمی، به نظر می رسد که قیمت نفت در شرایط در پیش رو برای نیمه اول سال ۲۰۱۶ وارد یک چالش می شود که از یک سو تنشهای منطقه ای رو به افزایش است و از سوی دیگر موجودی فزاینده نفت و نوسانات دلار آن را تحت فشار قرار می دهد. در صورتی که موجودیهای نفتی باز هم بیشتر شود، قیمت WTI به سطح ۳۷/۷۵ دلار حرکت می کند و اگر اوپک نیز در اجلاس چهارم دسامبر باز هم بر مواضع خود اصرار ورزد و سطح تولید را کاهش ندهد، افت قیمتی مذکور سریعتر رخ خواهد داد. لازم به ذکر است که روز گذشته انجمن نفت آمریکا اعلام نمود که ذخیره سازی نفت آمریکا در هفته منتهی به ۲۰ نوامبر ۲/۶ میلیون بشکه افزایش داشته است. علاوه بر آن قیمت بنزین در آمریکا به علت نزدیک شدن به روز شکرگزاری، کاهش واردات و نیز تأخیر در راه اندازی یک واحد تولید بنزین با ظرفیت ۷۰ هزار بشکه در روز با ۶ درصد افزایش مواجه گردید که این امر نیز بر بالا رفتن قیمت WTI مؤثر واقع شد.

روند قیمت نفت خامهای شاخص بازار جهانی نفت

منبع: نشریه بازار جهانی نفت