ضرورت و فوریتهای انتصاب معاون رئیس جمهور در امور انرژی
یادداشت:حسین میرافضلی*-سالانه بین 100 تا 110 میلیارد دلار یارانه انرژی در ایران توزیع می شود در حالی که کل درآمدهای دولت حدود 20 میلیارد دلاردر سال است. سالانه بین 40 تا 45 میلیارد دلار یارانه گاز طبیعی، 25 الی 30 میلیارد دلار یارانه بنزین و گازوئیل و حدود 40 میلیارد دلاریارانه برق در کشور توزیع می شود. نه وزارت نفت، نه شرکت ملی گاز نه شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی و نه وزارت نیرو هیچ کدام خود را متولی مدیریت مصرف انرژی های ذکر شده نمی دانند. شرکت بهینه سازی مصرف سوخت نیز یک شرکت انتفاعی است که جایگاه سازمانی جهت مدیریت مصرف انرژی حتی در سطح وزارت نفت نیز ندارد چه برسد در سطح ملی، این شرکت طی سالهای گذشته نیز نقش موثوی جهت کاهش مصرف انرژی نداشته است.
مدیریت سالانه 100 میلیارد دلار توزیع یارانه انرژی از چنان اهمیت و جایگاه مالی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و زیست محیطی برخوردار است که تردیدی در جایگاه سازمانی ملی آن وجود ندارد. هیچ وزارتخانه، سازمان و نهادی به تنهایی نمیتواند نقش سیاستگذاری و نظارت بر اجرای این سیاستها در این حوزه ها را بر عهده داشته باشد.
معاون رئیس جمهوردر امور انرژی تنها جایگاه سازمانی است که می تواند این موضوع مهم و حیاتی را بصورت حرفه ای و متمرکز مدیریت نماید و به وضعیت فاجعه بار مصرف انرژی در کشور سامان بخشند.
مدیریت مصرف انرژی یک امر فرا سازمانی است. از جمله اصلی ترین وزارتخانه ها و سازمانهایی که تحت امر معاون رئیس جمهور در مدیریت مصرف انرژی نقش آفرینی خواهند نمود عبارتند از:
- وزارت مسکن وشهرسازی
- شهرداری های سراسر کشور
- سازمان نظام مهندسی
- وزارت نفت
- شرکت ملی گاز
- شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی
- وزارت نیروی
- شرکت توانیر
- وزارت صمت
- شرکتهای خودروسازی
- شرکتهای بزرگ صنایع معدنی
- سایر سازمانها، شرکتها و نهادی مرتبط
همانگونه که مشاهده می شود همه وزارتخانه ها و سازمانهای فوق دارای نقش مهم و تعیین کننده در مدیریت مصرف انرژی می باشند.
از جمله وظایف مهم معاون رئیس جمهور در امور انرِژی عبارتند از:
- شناسایی همه عومل موثر بر مصرف بی رویه انرژی در ایران
- تهیه لوایح لازم با همکاری همه دستگاه های ذکر شده و انجمن های تخصصی جهت ارائه به مجلس
- بسیج همه امکانات کشور از جمله صدا و سیما، رسانه های مجازی و روزنامه ها و اساتید دانشگاه، معلم ها، فیلم سازان، مجریان صدا و سیما، کارگردان ها و همه نخبگان کشور جهت فرهنگ سازی کاهش مصرف بی رویه انرژی در ایران
- بررسی مطالعات انجام شده در خصوص الگوهای مدیریت مصرف انرژی خصوصا گاز وبرق در سایر کشورها و وضع قوانین و مقررات لازم جهت اجرای الگوهای موفق تجربه شده در سایر کشورها
- تهیه قوانین و مقررات لازم جهت کاهش یارانه به افراد پرمصرف
- تعیین میزان بهینه مصرف و آزاد سازی میزان مصرف بالاتر از الگوی تعیین شده
- ده ها مورد بزرگ و کوچک دیگر
معاونت رئیس جمهور در امور انرژی می تواند با هماهنگی همه وزارتخانه ها و سازمانها و شرکتها و نهاد ها و بسیج عمومی همه اصحاب رسانه و نخبگان نسبت به ایجاد انسجام ملی جهت جلوگیری از مصرف بی رویه و نهادینه نمودن الگوی مصرف بهینه انرژی خصوصا گاز، برق اقدام نماید. این معاونت می تواند به مرور رویه های موفق در کشورهای پیشرو را در ایران اجرایی نماید. اقدامات این معاونت می تواند در مدت سه سال منجر به جلوگیری از اصراف سالانه حداقل پنجاه میلیارد دلار برق و گاز و سایر انرژِی ها گردد.
با این اقدامات سالانه پنچاه میلیارد دلار منابع ارزی و ریالی در اختیار دولت قرار خواهد گرفت و دولت با این منابع می تواند زیرساخت های اقتصادی کشور را متحول نماید.
*کارشناس صنعت پتروشیمی
