درخواستی تکراری این بار از یک حامی بورس!
پتروتحلیل- دربازار پتروشیمی در هفته ای که گذشت انتشار اخباری در فضای مجازی مبنی بر ارسال نامه ای از سوی نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به جهانگیری، معاون اول رییس جمهور در خصوص خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالای ایران سبب شد تا اظهارنظرات فراوانی در این زمینه شکل بگیرد.
به گزارش «پتروتحلیل»، گر چه در ماههای گذشته نعمت زاده بارها مخالفت خود را از عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران ابراز کرده است، اما معاون اول رییس جمهور که حالا نامه نعمت زاده را دریافت کرده، خود در راه اندازی بورس فلزات در سال ۸۲ نقش داشته و همواره از حامیان شفافیت در بورس کالا بوده است.
و اما وزیر صنعت، معدن و تجارت اولین بار در ۲۰ اردیبهشت ۹۳ مخالفت خود را با عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران به رسانه های خبری اعلام و مهمترین دلیل آن را هم حذف واسطه ها عنوان کرد، از آن پس تلاش های بسیاری برای خروج محصولات پتروشیمی مثل فروش مستقیم ۲۰ تا ۳۰ درصدی محصولات پتروشیمی به تعاونی ها و فروش مستقیم مجتمع ها پس از دو بار عرضه و عدم معامله در بورس کالا انجام شد که به کاهش حجم عرضه ها در بورس کالا و حتی خروج برخی از شرکت های پتروشیمی از بورس در ماههای اخیر منجر شد.
مثلا شرکت پتروشیمی خوزستان و رازی در این مدت ترجیح دادند تا اپوکسی رزین ها و اسیدسولفوریک خود را از بورس خارج کنند، اما نه به خاطر مخالفت وزیر با بورس کالا، بلکه به خاطر قیمت گذاری این محصولات که برای خوزستان و رازی به صرفه نیست و پی گیرهای آنها نیز در خصوص تغییر قیمت ها نتیجه ای در بر نداشته، به همین دلیل با چراغ سبز وزیر بهترین فرصت برای خروج شرکت هایی مانند خوزستان و رازی فراهم شد، این در حالی است که اگر قیمت این کالاها منطقی و اصولی باشد، بعید به نظر می رسد شرکت های پتروشیمی خواهان ترک بورس کالا باشند؛ چرا که در حال حاضر جایگزینی برای بورس کالا وجود ندارد و اکثر شرکت های پتروشیمی هم به خوبی می دانند که خروج آنها از بورس یعنی افزایش رقابت در بازار و تبلیغات بیشتر و البته برنده میدان هم شرکت هایی هستند که انحصارا به تولید برخی از محصولات مشغولند؛ چرا که دیگر نظارتی بر قیمت گذاری آنها انجام نخواهد شد.
با این حال در نامه فعلی نعمت زاده دلایلی مانند عدم دسترسی برخی از مصرف کنندگان واقعی به ویژه مصرف کنندگان خرد و کاهش خدمات پس از فروش به خریداران به دلیل عدم ارتباط مستقیم فروشنده و خریدار برای خروج محصولات پتروشیمی ذکر شده است.
به گفته کارشناسان صنعت پتروشیمی این دلایل از جنبه های بسیاری قابل بررسی است؛ فروش محصولات به مصرف کنندگان خرد یکی از دلایل نعمت زاده برای خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا است، حال آنکه بسیاری از کارشناسان این صنعت و مصرف کنندگان واقعی بارها از عدم نقدینگی شرکت ها گله داشته اند، این گروه از واحدهای تولیدی همواره نقدینگی ها و گردش های مالی پایینی دارند که مجبور می شوند تناژ خرید خود را به زیر ۱۰ و یا ۵ تن تقلیل دهند، از سوی دیگر بورس ها عمدتا محلی برای عرضه های خرد نیستند و از این رو تعاونی ها بهترین مکان برای عرضه مصرف کنندگان کوچک هستند، اما در بازار محصولات پتروشیمی علاوه بر مصرف کنندگان واقعی، واسطه ها نیز باید حضور داشته باشند و حذف آنها کاری بیهوده به نظر می رسد؛ چرا که عمدتا در این بازار اکثر مصرف کنندگان واقعی از نقدینگی های بالایی برخوردار نیستند و تنها شرکت هایی بزرگ می توانند حجم بالایی از محصولات را خریداری کنند که آنها هم تعدادشان بسیار اندک است، از این رو تعامل واسطه و مصرف کننده ضروری است، به همین دلیل اگر واسطه سودهایی معقول به دست بیاورد و در ازای آن به مصرف کننده در تهیه محصول یاری برساند، مشکل این بازار حل خواهد شد.
مثلا اگر واسطه ها مشخص و ساماندهی شده در معاملات محصولات پتروشیمی حضور داشته باشند، هیچ گاه وجود آنها به معضل تبدیل نخواهد شد. از سوی دیگر ردیابی واسطه ها خارج از بورس کالا مطمئنا کار دشواری است، حال آنکه اطلاعات خریداران و فروشندگان در بورس کاملا مشخص و شفاف است و می توان به راحتی به آنها دسترسی داشت.
البته عدم ارتباط مستقیم فروشنده و خریدار چندان منطقی به نظر نمی رسد؛ چرا که اکثر شرکت های پتروشیمی مشتریان واقعی و غیرواقعی خود را کاملا می شناسند و می دانند کدامیک از آنها مصرف کننده واقعی و کدامیک واسطه هستند؛ به طوری که در برخی از موارد نیز حاضر نیستند محصولات خود را به مشتریان تازه وارد تحویل دهند.
بنابراین به نظر نمی رسد دلایل ذکر شده از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت برای خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالای ایران منطقی و قانع کننده باشد، کما اینکه برخی از کارشناسان این صنعت هم معایب خروج محصولات پتروشیمی از بورس را بسیار گسترده می بینند.
دکتر حمید حسینی، عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی در این باره به خبرنگار «پتروتحلیل» گفت: من با خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا موافق نیستم ومعتقدم این کار فساد را در سیستم اداری افزایش داده وسلیقه مدیران را حاکم می کند، ضمنا امکان عقد قرار داد بلند مدت با مکانیسم بورس وجود دارد، یعنی با رگلاتوری یک سازمان نظیر شرکت ملی پتروشیمی بخشی از فروش داخلی با قراردادهای بلندمدت فروخته شود ولی قیمت گذاری از طریق بورس صورت گیرد.
از سوی دیگر عباسعلی متوسلیان، رئیس هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلاستیک در این باره به «پتروتحلیل» گفت: با توجه به اینکه جایگزین و روش مناسبی برای عرضه محصولات پتروشیمی به جز بورس وجود ندارد، درست این است که کاری در این خصوص انجام نشود.
معاملات نصف شد
در همین حال معاملات محصولات پلیمری در روز سه شنبه هفته گذشته ۵۰ درصد نسبت به هفته گذشته افت داشت، انتظار برای اعلام قیمت های پایه و از سوی دیگر روند نزولی قیمت های محصولات پتروشیمی طی دو هفته گذشته در بازارهای جهانی از دلایل افت ۱۵ هزارتنی معاملات پلیمرها در بورس کالای ایران عنوان شده است.
به گزارش «پتروتحلیل»، آف های درجه یک و دو بیشترین حجم معاملات را در هفته گذشته به خود اختصاص دادند، همچنین در روز سه شنبه تنها بازاریان به پلی اتیلن سنگین لوله CRP100N جم، پلی اتیلن سبک فیلم ۰۰۷۵ و پلی اتیلن سبک فیلم ۰۲۰۰ بندرامام توجه نشان داده و این کالاها را با رقابت خریداری کردند. حجم های اندکی هم از محصولات دیگر با نرخ های پایه معامله شد که باز هم بدترین گروه متعلق به پلی پروپیلن ها و پی وی سی بود.
به این ترتیب اکثر فعالان این حوزه در انتظار افت قیمت های پایه در اعلام بعدی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در روز دوشنبه هفته آتی هستند و از این رو حجم خریدهای خود را به شدت کاهش داده اند. قیمت گذاری محصولات پتروشیمی به صورت دو هفته یک بار سبب شده تا بازاریان خریدهای خود را به هفته اول تعیین قیمت ها ارجاع داده و هفته دوم در انتظار به سر برند، از این رو همواره حجم معاملات در هفته دوم و پس از تعیین قیمت ها با توجه به شرایط رکود فعلی اندک است.
