شرکت‌های تحریم شده تریو انرژی دی‌ام‌سی‌سی و پتروتک اف‌زی‌ای در امارات، پلیمرهای ایرانی را به ۷ شرکت هندی فروختند

پتروتحلیل-طبق داده‌های تجاری بررسی شده توسط کارون، از زمان منقضی شدن معافیت‌های تحریمی آمریکا نسبت به فروش مواد نفتی و پتروشیمی ایران در مه 2019، شرکت‌های هندی مجموعاً بیش از 40 هزار تن محصول پتروشیمی ایرانی به ارزش ده‌ها میلیون دلار از این کشور وارد کرده‌اند.

اسناد کشتیرانی نشان می‌دهد که شرکت‌های تریو انرژی دی‌ام‌سی‌سی و پتروتک اف‌زی‌ای، دو شرکت مستقر در امارات که در اوایل این ماه به منظور تسهیل فروش پتروشیمی ایران مورد تحریم قرار گرفتند، از زمان لغو معافیت‌ها محصولات پتروشیمی مبداً ایران را به دست کم هفت شرکت هندی فروخته‌اند. دو شرکت دیگر بریستویل اف‌زی‌ای و آیکانیک اف‌زی‌ای، در مدیریت تریو انرژی و پتروتک سهیم هستند، اما در لیست تحریم‌ها قرار نگرفتند. طبق اسناد کشتیرانی، بریستویل اف‌زی‌ای و پتروفورد اف‌زی‌ای (شرکت تجاری که آدرس پستی یکسانی با آیکانیک اف‌زی‌ای دارد) نیز محصولات پتروشیمی ایران را به هند ارسال کرده‌اند. 

مرسولات بریستویل اف‌زی‌ای و پتروفورد اف‌زی‌ای از محصولات پتروشیمی مبداً ایران به شرکت‌های هندی در دوره گذار پس از اعلام آمریکا مبنی بر خروج این کشور از توافق هسته‌ای ایران، اما پیش از پایان مدت معافیت‌ها انجام می‌گرفت.

ایالات متحده در مه 2019، مجوز کشورها به منظور ایجاد تعامل در تبادلات قابل توجه بخش پتروشیمی و نفت ایران را منقضی کرد و اعلام کرد که هدف از این کار پایان دادن کامل به صادرات نفت خام تهران به‌عنوان بخشی از کارزار «فشار حداکثری» در پی خروج از توافق هسته‌ای است. 

یک ماه بعد، آمریکا شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، بزرگ‌ترین هلدینگ پتروشیمی ایران، را تحریم کرد. وزارت خزانه‌داری آمریکا در آن زمان اعلام کرد که هلدینگ خلیج فارس و زیرمجموعه‌های آن، 40 درصد از کل ظرفیت تولید پتروشیمی ایران را در دست داشته و نیمی از کل صادرات پتروشیمی این کشور را رقم می‌زنند.

شرکت پتروشیمی تریلیانس در ژانویه برای انجام تبادلات نفت ایران تحت تحریم قرار گرفت. شش شرکتی که به تریلیانس برای فروش نفت ایران کمک می‌کردند، از جمله تریو انرژی و پتروتک، در اوایل سپتامبر تحریم شدند.

سفیر هند در آمریکا در مه 2019 اعلام کرد که دهلی نو در راستای ملزومات ایالات متحده، واردات نفت از ایران را متوقف کرده است. اما به هر ترتیب، ایران مسیرهایی را برای تجارت محصولات نفتی و پتروشمی خود یافته است و طبق گزارش رویترز مجموع صادرات نفتی این کشور در سپتامبر شاهد جهش بوده است.

پایان معافیت‌های آمریکا موجب بوجود آمدن خطر تحریم‌های ثانویه شد؛ تحریم‌هایی ثانویه اقداماتی هستند علیه شرکت‌های خارجی که معاملات تجاری مشخصی را با بخش‌های تحریم شده اقتصاد ایران انجام می‌دهند. از آن زمان، آمریکا تحریم‌هایی را علیه شرکت‌ها و اشخاصی که در دوران پسامعافیت تحریمی مشغول به تبادلات مرتبط با محصولات نفتی ایران بوده‌اند، اعمال کرده است. اکثر این موارد شامل شرکت‌های چین و غرب آسیا و مدیران اصلی آن‌ها بوده است.

براساس داده‌های تجاری، از اواسط سال گذشته، دست کم هفت شرکت تجاری دیگر در امارات، عمدتاً با مدیریت اشخاصی با ملیت هندی، محصولات پتروشیمی را به حداقل 12 شرکت در هند، که تعدادی از آن‌ها تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان پتروشیمی هستند، صادر کرده‌اند. 

یکی از این شرکت‌ها به نام اکسل ورلدواید دی‌ام‌سی‌سی در وب‌سایت خود گفته است که کالاهای پلیمر و پتروشیمی را از گستره وسیعی از شرکت‌های شیمیایی بین‌المللی بفروش می‌رساند.

طبق یافته‌های کارون، مرسولات آن به شرکت‌های هندی از مه 2019، بالغ بر بیش از 20 میلیون دلار بوده است. گستره محصولات آن از رزین پی‌وی‌سی تا پلی‌استایرن را شامل می‌شود؛ و همچنین مشتقاتی نظیر متانول، اتیلن، زایلن، و تولوئن. این محصولات پتروشیمی و مشتقات، کاربری‌های تجاری بسیاری دارند، از جمله: تولید ضدیخ، ترکیبات سوخت، خوراک برای فرمالدهید، تولید مواد موثره دارویی، سیم‌کشی الکتریکی، و حلال رنگ.

داده‌های تجاری نشان می‌دهد که یک شرکت به نام شرکت سی‌جِی شاه، از مه 2019 بیش از 13 میلیون دلار محصول پتروشیمی ایرانی وارد کرده است. طبق گفته سی‌جِی شاه، توزیع‌کننده برجسته محصولات شیمیایی، در وب‌سایتش، این شرکت نماینده بسیاری از شرکت‌های بزرگ آمریکایی و شرکت‌های نفتی و شیمیایی بین‌المللی در هند است. 

شرکت هیکال، وارد کننده متانول ایرانی، برای تولیدکنندگان شیمیایی و داروسازان بزرگ آمریکا و اروپا، محصولات شیمیایی و مواد موثره دارویی تأمین می‌کند. دیگر واردکنندگان نیز از جمله کی‌ال‌جِی ریسورسز و یاگ اینترنشنال در وب‌سایت‌شان اشاره کرده‌اند که از توزیع‌کنندگان برجسته محصولات شیمیایی در هند هستند. اسناد نشان می‌دهند که پراتیک اینترنشنال، واردکننده پلی‌استایرن و رزین پی‌وی‌سی ایرانی، تجهیزات صنعتی تولید کرده و فولاد ضدزنگ به جنوب شرق آسیا ارسال می‌کند.