یکپارچه سازی قیمت خوراک پتروشیمی ها با ارز آزاد

پتروتحلیل- موضوع اختصاص خوراک بین مجتمعی به شرکت های پتروشیمی با ارز مبادله ای مخالفان و موافقانی دارد، تا آنجا که با وجود اخذ نظر مثبت شورای رقابت، همچنان این موضوع مسکوت مانده است. مخالفان این موضوع خواستار یکپارچه سازی قیمت خوراک ها هستند و موافق نیز به ضررهای ناشی از این موضوع اشاره می کنند.

از این رو گفت و گویی داشتیم با جواد بدری، معاون مدیر عامل و رییس مجتمع پتروشیمی فن آوران در بخشی از آن را در ادامه می خوانید:

نظر شما درباره اختصاص خوراک بین مجتمعی به شرکت های پتروشیمی با ارز مبادله ای چیست؟

یکپارچه سازی قیمت خوراک پتروشیمی ها با ارز آزاد، ضروری است. اگر بخواهیم در دنیا و برای توسعه حرفی داشته باشیم باید قیمت خوراک های پتروشیمی را با ارز آزاد ببینم، به عنوان مثال پتروشیمی فن آوران می خواهد اسیداستیک را با ارز آزاد در بازار داخل و صادراتی بفروشد. در حال حاضر در بورس کالا، محصولات پتروشیمی با ارز آزاد عرضه می شوند، اما خوراک بین مجتمعی شرکت های پتروشیمی با ارز مبادله ای حساب می شود.

به نظر می رسد ضروری است که قیمت همه خوراک ها، گازی و مایع یکپارچه باید بشود، البته این موضوع به نفع برخی از مجتمع ها و به ضرر برخی دیگر خواهد شد، اما در اصل باید یک قوانین ثابت و مشخص برای همه پتروشیمی ها وجود داشته باشد. نیاز است که در فروش های بین مجتمعی مثل بورس کالا عمل شود و فوب منهای ۵ درصد لحاظ شود، چرا که در شرکت های داخلی ۵ درصد دیسکانت، در جهت تولید کاملا عادلانه است.

برخی از مجتمع های پتروشیمی همواره به قیمت گذاری با ارز آزاد معترض هستند؟

در دنیا واحدهایی که خوراک نفتا استفاده می کنند، ضررده نیستند و فقط مجتمع های ما که خوراک نفتا می گیرند، ضررده هستند! اعتقاد من این است که این شرکت ها باید در سیستم های خودشان بازنگری های انجام بدهند. مثلا در چین در مقطعی متانول تولید می کردند و در مقطعی دیدند که متانول براشون به صرفه نیست و به همین دلیل وارد کردند، شرکت ها باید انعطاف پذیر باشند.

چرا قیمت فوب ایران از سوی شرکت های ایرانی اعلام نمی شود؟

اعلام فوب ایران کار را برای پتروشیمی های ایرانی آسان تر می کند، البته فوب ایران توسط مجلات بین المللی اعلام نمی شود. فوب فرمول دارد، ولی برخی ها روشی معکوس برای به دست آوردن نرخ فوب انجام می دهند و سی اف آر را منهای کرایه فریت می کنند که این روش اشتباه است، فوب چهابهار با فوب بندرامام متفاوت است، چون کرایه فریت آنها متفاوت است.

شرکت های داخلی باید ورود کنند، خیلی از شرکت های داخلی در حال فوب فروشی هستند که به نظر بنده درست نیست، فروش سی اف آر به شرکت ها این اختیار را می دهد که تعیین کننده بازار باشند و سودی که در فریت و لجستیک وجود دارد در روش فوب فروشی به جیب مشتری وارد می شود. به نظر بنده شرکت ها باید به سمت فروش سی اف آر بروند و به این ترتیب قیمت ها در مجلات بین المللی وارد می شود. سی اف آر چین، هند و جنوب شرق آسیا را در مجلات بین المللی داریم، به طوری که برای عمده مصرف کنندگان محصولات پتروشیمی قیمت سی اف آر وجود دارد ولی برای محاسبه فوب باید روش معکوس به کار برده شود و در مجلات بین المللی فوب ایران هنوز وارد نشده که ورود آن ضروری است.

چرا قیمت صادراتی محصولات پتروشیمی به صورت شفاف اعلام نمی شود؟

براساس فرمول محصولات فروخته می شود، فرمول هم با رایزنی های افراد در مجلات بین المللی و به بازار بستگی دارد، در مجلات بین المللی قیمت ها به صورت هفتگی با یک «آلفا» اعلام می شود و آلفایی که بالاتر فروش می رود، قیمت هر شرکت را مشخص می کند که بین یک تا ١٠ درصد است.

عدم اعلام نرخ های صادراتی به طور کاملا شفاف توسط شرکت های پتروشیمی ایرانی برمی گردد به سیاست غلطی که مجتمع های پتروشیمی را بخش بخش کرده ایم، به عنوان مثال اگر متانول سازهایی را که در اختیار شرکت ملی صنایع پتروشیمی بود به یک هلدینگ واگذار می کردیم و آنها در اختیار یک هلدینگ قرار می گرفتند، در حال حاضر با مشکل روبه رو نمی شدیم، اما اکنون بین شرکت های پتروشیمی رقابت به وجود آمده و مثلا متانول زاگرس، فن آوران و خارک هر کدام می خواهند به شکلی متانول را صادرات کنند، البته حدود قیمت مشخص است، اما بیشتر آلفایی که وجود دارد شرکت ها را دچار مشکل می کند.

کشف قیمت محصولات صادراتی در بورس کالای ایران ضروری است؟

رینگ صادراتی هنوز به خاطر سوئیفت ها و مشکلات حمل پول جانیفتاده است، اما با راه اندازی سوئیفت، قیمت محصولات صادراتی می تواند در بورس کالا کشف و شفاف شود.

مشکلات خصوصی سازی در صنعت پتروشیمی چیست؟

اقتصاد مقاومتی درون زا و برون نگر است، یعنی تولید را بالا ببرید و نگاهی به اطراف و بازارهای دیگر داشته باشید، الزام و پایه گذاری این کار این است که تولید را بالا ببرید و بتوانید ایجاد اشتغال کنید و وابستگی را به خارج کم کنید و بتوانید نگاهی به بازارهای خارجی و رقابتی داشته باشید.

لازمه این کار نیروی انسانی قوی است، بعد از خصوصی سازی برنامه ریزی مدونی نسبت به تربیت نیروی انسانی صورت نگرفته است، این موضوعی است که توسعه کشور و توسعه نفت را مختل کرده است، وزارت نفت برای جذب افراد قوانینی داشت، به طوری که از آنها آزمون گرفته می شد، نیروی انسانی جهت کار مشخص تربیت می شد، اما پس از خصوصی سازی در شرکت ها این موضوع به فراموشی سپرده شد و حتی برخی از شرکت ها قوانین خاص خودشان را تدوین کردند. در بحث حقوق و دستمزد و ارتقای نیروی انسانی نیز به قوانین تامین اجتماعی متکی شدند که به مراتب اشکالات بزرگتری دارد و ما در اصل بعد از چند سال به یک بن بست رسیدیم و متوجه شدیم که نیروی انسانی نخبه، ماهر و متبحر در این حوزه نداریم.

در اصل هلدینگ ها که مالکیت شرکت ها را در دست دارند، باید رگولیشن ها را تعریف بکنند، شاید این در ۵ سال آینده جواب بدهد، ولی از الان باید نیروی انسانی تربیت کرد و نخبه ها را جمع کرد و این کار را شروع کنیم و بسترسازی و پاک سازی و سپس تولید و نگاه به بازارهای جهانی داشته باشیم. حوادثی که در این چند سال رخ داد و پول هایی که به کشور وارد نشد، از عدم آگاهی و نبود نیروی متخصص بود. اگر افراد متخصص در راس کار بودند، این اتفاق ها نمی افتاد.

قبلا اگر پسر وزیر نفت هم بودید باید آزمون می دادید و وارد این حوزه می شدید، اما در حال حاضر در بخش های مختلف روابط جایگزین ضوابط شده است و این موضوع سم صنعت نفت و پتروشیمی ها است که آنها را از توسعه باز داشته است و امیدواریم این مشکل رفع شود.