بازنگری در قراردادهای نفتی ایران

کمیته ویژه بازنگری در قراردادهای نفتی به دستور وزیر نفت تشکیل شده که قرار است در آن از همکاری کارشناسان با تجربه و تحصیلکرده داخلی و خارجی استفاده شود.

به گزارش شانا، ریاست این کمیته به عهده سیدمهدی حسینی، مشاور عالی وزیر نفت، که دارای سالها تجربه در مذاکرات قراردادی است، گذاشته شده است. بیژن زنگنه که در هشت سال نخست حضورش در پست وزارت نفت (سال های ١٣٧۶ تا ١٣٨۴) همواره خواهان توسعه روز افزون ظرفیت تولید نفت و گاز کشور با همکاری شرکت های داخلی و شرکت های نفتی بین المللی بوده است، همچنان تصمیم دارد در شرایطی که انتظار می رود تحریم ها ظرف مدتی نه چندان طولانی برداشته شود، در مسیر تحقق همین اهداف و مقاصد گام بردارد. وزیر نفت با توجه به شرایط کنونی و جو سیاسی کاملا متفاوت با دوره هشت ساله نخست حضورش در وزارت نفت، تصمیم گرفته است به منظور اجرای هر چه بهتر و گسترده تر پروژه های نفتی و جذب سرمایه شرکت های نفتی بین المللی تمام زمینه های لازم را بر اساس چارچوب قراردادهای جدید و جذاب تر فراهم سازد. بر پایه این گزارش وظیفه کمیته بازنگری در قراردادهای نفتی در مرحله نخست، بازنگری و ارزیابی دوباره همکاری شرکت ملی نفت ایران با شرکت های بین المللی نفتی بر اساس قراردادهای بیع متقابل بوده و در مرحله دوم، تلاش برای اصلاح چارچوب قراردادهای کنونی یا آماده کردن مدل های جدید به منظور پاسخگویی به نیازها و اهداف یاد شده در صنعت نفت خواهد بود. یک ارزیابی بسیار ساده از تجربه ٢٠ سال گذشته توسعه صنعت نفت و گاز ایران نشان می دهد که چارچوب قراردادهای بیع متقابل (Buy-Back) برای تشویق و ترغیب بهتر هر دو طرف به منظور همکاری های نزدیک و فعالیت های یکنواخت و مطلوب اکتشاف و توسعه (E&D) نفت و گاز نیاز به اصلاحاتی دارد. تضمین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران به همراه ایجاد انگیزه مناسب برای شرکت های نفتی بین المللی علاقه مند به مشارکت در چنین پروژه هایی از دیگر اهداف مهم این اقدام ها و تدارکات به شمار می آیند. در چارچوب قراردادهای جدید نیازهای حقوقی ایران و همچنین تعادل میان سود دو طرف باید رعایت شود که این شرایط می تواند سبب تشویق شرکت های نفتی بین المللی به ارائه خدمات در پروژه های اکتشاف و توسعه میدان های نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران شود. قراردادهای جدید ایران شرکت های نفتی بین المللی را تشویق می کند تا تمام سعی، تلاش، دانش و تجربه خود را برای افزایش ضریب برداشت کارآمد از میدان های توسعه یافته را به کار گیرند و از بهترین عوامل احیا در میدان ها استفاده کنند. در نظر گرفتن اکتشاف و توسعه میدان ها به دلیل مسئولیت و ریسک های پذیرفته شده از سوی مجری طرح به صورت "عملیات مکمل و مرتبط اکتشاف و توسعه (Integrated Operation)، ارتقای ضریب بازیافت نفت از میدان های در حال تولید کنونی، تعریف، تعیین و ایجاد یک ارتباط مالی منطقی و معنا دار میان حجم تولید اضافی ناشی از فعالیت های مجری طرح و منافع آن از جمله راهبردهای اصلی وزیر نفت برای بررسی و گنجاندن در چارچوب قراردادهای بازنگری شده به کمیته ویژه بازنگری است. همچنین به حداکثر رساندن ظرفیت های داخلی، تبادل حداکثری فناوری با هدف ارتقا قابلیت های فنی و مدیریتی در داخل در بازنگری در قراردادهای نفتی باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا انتظار می رود در نتیجه چنین تلاش هایی، شاهد مجهزتر شدن شرکت ملی نفت ایران به دانش و مهارت های پیشرفته صنعت نفت و قرار گرفتن در بالاترین جایگاه منطقه ای و توانایی این شرکت در صدور دانش فنی به دیگر کشورها باشیم. از سوی دیگر به خواسته وزیر نفت رفتار مخزن (Reservoir behaviors) به همراه دیگر یافته های فنی که مهمترین پارامترها برای تصمیم گیری درباره مراحل و گام های بعدی عملیات توسعه و تولید (D&P) به شمار می آیند؛ بررسی مسائل مشابه با در نظر گرفتن انعطاف پذیری برای اصلاحات مربوط به طرح جامع توسعه (MDP) و دیگر تغییرات فنی و مالی مربوطه باید در چهارچوب این قراردادها مورد توجه قرار گیرد. از آن جا که پتانسیل ها و ریسک ها در نواحی مختلف کشور برای کشف ذخایر نفت و گاز یکسان نیستند، چارچوب قراردادهای جدید نباید لزوما برای همه مناطق یکسان باشد؛ پاداش و دستمزد برای چنین فعالیت هایی باید به طور آشکار متناسب با میزان ریسک پذیرفته شده از سوی مجری های طرح در مناطق مختلف با ریسک های مختلف باشد. وزیر نفت همچنین از این کمیته خواسته است تا از دیدگاه ها و نظرهای کارشناسان داخلی و مشاوره های شرکت های بین المللی نفتی استقبال کند و همچنین قراردادها و تجربه های کشورهای دیگر را برای بهبود نتایج تلاش های این کمیته مطالعه و بررسی کنند.