آیا درآمدهای نفتی ایران علیرغم تحریم‌ها صعود کرده است؟

پتروتحلیل-از آنجایی که دولت‌های دنیا در مواجهه با کمبود جهانی و اوج‌گیری قیمت‌ها به دنبال تامین نفت خود هستند، صنعت نفت ایران علیرغم تحریم‌های آمریکا بر انرژی کشور، رویه بهبود خوبی را پیش گرفته است. همزمان با تقویت تولیدات از سوی ایران در میان نادیده‌گیری تحریم‌های آمریکا در جهت تضمین عرضه انرژی خود، مقامات چندین کشور اعلام کرده‌اند که قصد دارند واردات نفت ایرانی را افزایش دهند. 

با توجه به اعلام مقامات ایران مبنی بر افزایش 580 درصدی درآمدهای فروش نفت و میعانات گازی از مارس تا ژوئیه در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته، به نظر می‌رسد تحریم‌های آمریکا تاثیر اندکی بر منصرف کردن کشورهای سراسر جهان در خرید انرژی ایرانی داشته‌اند. وزیر اقتصاد ایران، احسان خاندوزی اظهار داشت: «با توجه به افزایش صادرات نفت و نرخ تبدیل ارز در بودجه جدید، شاهد افزایش 580 درصدی وصول درآمد حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی به خزانه در ۴ ماهه نخست امسال بودیم.» 

ایران همزمان با افزایش ثروت نفتی خود، در حال تزریق درآمدهای نفتی به خزانه در جهت بازسازی اقتصادش می‌باشد. با این حال، کشور با تورم 50 درصدی مواجه بوده، که قیمت کالاها و هزینه‌های خدمات شهری آن را افزایش داده است. قیمت نفت برنت در زمان مشابه در سال گذشته در میزان 76 دلار در هر بشکه بود و در حال حاضر در حدود 104 دلار در هر بشکه می‌باشد، این یعنی ایران می‌تواند با ارائه قیمت‌های رقابتی شرکای صادراتی را برای نفت خود جذب کرده و در این بین ثروت نفت خود را بازیابی کند. 

به نظر می‌رسد در مواجهه با تزلزل انرژی، همه خواستار بخشی از نفت ایران هستند، و همزمان رهبران بسیاری از کشورها تصمیم گرفته تا در جهت واردات منابع حیاتی انرژی برای حفظ ذخایر خود، تحریم‌های آمریکا را نادیده بگیرند. رئیس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان به دنبال ملاقات با رئیس جمهور ایران ابراهیم رئیسی در هفته گذشته اعلام کرد که ترکیه قصد دارد واردات نفت و گاز از ایران را تقویت کند. رئیسی نیز بعد از این نشست ابراز امیدواری کرد که روابط تجاری دو کشور در سال‌های آتی تا سه برابر افزایش یافته و به 30 میلیارد دلار برسد. 

در این میان، وزیر دارایی طالبان در هفته گذشته به دنبال نشستی در ایران برای بحث در رابطه با خرید نفت، قیمت و ترانزیت بنزین میان دو کشور، خبر از کاهش قیمت‌های سوخت داد؛ قیمت گازوئیل در ماه ژوئن در افغانستان تقریباً 23 درصد افزایش یافت. طالبان قصد دارد از ابتدای ماه آتی، 350 هزار تن نفت از ایران خریداری کند. 

از میان همه این‌ها، نگران‌‌کننده‌ترین هم‌پیمان تجارت‌های نفتی ایران، روسیه می‌باشد. ولادیمیر پوتین برای دومین بار بعد از تهاجم روسیه به اوکراین، و به دنبال امضای تفاهم‌نامه 40 میلیارد دلاری میان شرکت دولتی گازپروم روسیه و شرکت ملی نفت ایران، در اواسط ماه جاری به دیدار مقامات تهران رفت. این آخرین خبر از همکاری‌ها میان این دو کشور است. 

گازپروم از پروژه 10 میلیارد دلاری میادین گازی کیش و پارس شمالی که تولیداتشان به 10 میلیون متر مکعب در روز افزایش خواهد یافت، حمایت خواهد کرد. این تفاهم‌نامه شامل حمایت گازپروم از پروژه 15 میلیارد دلاری افزایش فشار در میدان گازی پارس جنوبی و چندین پروژه اِل‌اِن‌جی ایران شامل ساخت خط لوله صادراتی می‌شود. پیش‌بینی شده این اقدامات کنترل روسیه بر صادرات گاز ایران را افزایش دهد. 

و البته در این بین، ایران در حال تعمیق روابط خود با دیگر کشور تحت تحریم‌های آمریکا، کشور ونزوئلا می‌باشد. ایران و ونزوئلا همزمان با تلاش برای بازسازی اقتصادهای خود، در طی یک‌سال گذشته همکاری نزدیکی برای دور زدن تحریم‌های صنعت نفت و گاز کشورهایشان داشته‌اند. چین نیز همواره با خرید انرژی از هر دو کشور با استفاده از مسیرهای جایگزین و کشتی‌های غیر قابل ردیابی برای انتقال محموله‌های نفتی تحت حریم، از این همکاری حمایت کرده است. ونزوئلا نیز همزمان با محدودیت عرضه و نیاز به رقیق‌ساز نفت خام سنگینش، با ایران بر سر معامله نفت خود با میعانات گازی ایرانی به توافق رسید. اولین محموله شامل 2 میلیون بشکه میعانات گازی در ژانویه به پایانه خوزه ونزوئلا رسید. 

و در این ماه، ایران تصمیم گرفت صادرات نفت خام خود به ونزوئلا را در جهت حمایت از بازدهی پالایشگاه‌های سن‌خورده این کشور، و همچنین توسعه توان صادراتی آن‌ها، افزایش دهد. این امر به دنبال توافق دو کشور در ماه مه بر سر بازسازی پالایشگاه ال پالیتو ونزوئلا صورت گرفت. پالایشگاه دولتی پترولئوس دی ونزوئلا بعد از دریافت محموله 1.07 میلیون بشکه‌ای در ژوئن، در انتظار محموله 4میلیون بشکه‌ای نفت خام ایرانی در ماه جاری می‌باشد. این امر با هدف کمک به پالایشگاه پترولئوس در جهت بازسازی ذخایر گرید صادراتی خود - مری - می‌باشد، که محبوب پالایشگاه‌های آسیایی است. 

همزمان با مواجهه بسیاری از کشورهای سراسر جهان با اوج‌گیری قیمت‌های نفت خام و نگرانی از کمبود انرژی، که تا بخشی مربوط به تحریم‌های جدید بر روسیه است، بسیاری از دولت‌ها تضمین تامین انرژی خود را بر احترام خود به آمریکا مقدم می‌دارند. اگر ایران بتواند قیمت‌های رقابتی نفت خام خود را حفظ کند، بازسازی سریع صنعت نفت این کشور در سال آتی و سال‌های بعد از آن کاملاً محتمل است.