مرور قیمت‌های محصولات شیمیایی اروپایی در سال 2021 و پیش‌بینی سال 2022

پتروتحلیل-قیمت بسیاری از مواد شیمیایی پایه و پلیمرهای اروپایی در سال 2021 افزایش یافتند، و یا به بیشترین میزان‌های خود نزدیک شدند.

به طور مثال، قیمت قراردادی بنزن شمال غرب اروپا در مه 2021 با قیمت 1364یورو در هر تن (سی‌آی‌اف) به بیشترین میزان‌های خود در این قرن رسید؛ همچنین قیمت قراردادی هموپلیمر پلی‌پروپیلن شمال غرب اروپا در نوامبر 2021 با میزان 2075 یورو در هر تن به بیشترین میزان‌های خود رسید.

در طی دو سال گذشته، مشکلات غیرقابل پیش‌بینی کوتاه‌مدت به صورت زنجیره‌ای قیمت مواد شیمیایی و پلیمرها را افزایش دادند. این فاکتورهای کوتاه‌مدت شامل موارد ذیل شده و البته فقط به این‌ها محدود نمی‌شوند:

اگر بخواهیم به صورت مختصر و مفید بگوییم، عرضه کوتاه‌مدت برای تامین سیر صعودی تقاضا در اروپا ناکافی بوده است.

در مقیاس طولانی‌مدت، قیمت مواد شیمیایی ساختاری دوره‌ای دارند: قیمت‌ها زمانی افزایش می‌یابند که بازار به دلیل افت ظرفیت اضافی محدود شود، و قیمت‌ها زمانی کاهش می‌یابند که ظرفیت اضافی اوج بگیرد – ظرفیت اضافی، ظرفیت مازاد بعد از کم کردن تقاضا از ظرفیت می‌باشد.

اگرچه ظرفیت اضافی جهانی عامل تعیین‌کننده اصلی اوج‌گیری قیمت‌ مواد شیمیایی اروپایی در سال 2021 نبود. در حقیقت با مرور تحلیل‌های پایگاه خبری آرگاس و همان‌طور که در نمودار پایین نشان داده شده، ظرفیت جهانی قابل توجهی حول مواد شیمیایی پایه اصلی و پلیمرها مشغول فعالیت بود که حتی از رشد تقاضای سالانه نیز عبور کرد. ظرفیت اضافی برای اکثر محصولات افزایش یافت. براساس روند معمول طولانی‌مدت، پیش‌بینی می‌شد که قیمت‌های اروپایی در سال 2021 همزمان با عبور ظرفیت جدید جهانی از رشد تقاضای سالانه جهانی، شاهد روند نزولی باشند. به طور مثال پلی‌پروپیلن را مورد بررسی قرار می‌دهیم: ظرفیت جهانی آن در سال 2021 در محاسبات سالیانه رشدی 7.881 میلیون تنی یا 9 درصدی را بر جای گذاشت که به میزان قابل توجهی از میانگین سالانه 5 سال گذشته (2017 تا 2021) با میزان 4.368 میلیون تن بیشتر بود، و از رشد تقاضای 5.671 میلیون تنی یا 7 درصدی در مقیاس سالیانه، نیز گذر کرد. 

نمودار پایین قیمت‌های پلی‌اتیلن سبک خطی بوتن در چین و شمال غربی اروپا در سال 2021 را نمایش می‌دهد. در طی سال گذشته، قیمت‌های چینی به دلیل عرضه فراوان در بازار داخلی به دنبال افزایش قابل توجه ظرفیت‌ها، در سطوح پایین‌تری باقی ماندند. قیمت‌های اروپایی در جریان سال گذشته با توجه به مشکلات متفاوت کوتاه‌مدت به میزان قابل توجهی صعود کرده، و این مشکلات تاثیر افزایش ظرفیت اضافی جهانی از ظرفیت‌های جدید در آسیا را خنثی کردند. 

سال پیش رو

بسیاری از چالش‌های کوتاه‌مدت تداوم یافته و بازار مواد شیمیایی و پلیمرهای اروپایی، سال 2022 را با سطوح قیمتی بالایی آغاز کردند. اخیراً قیمت‌های اروپایی از قیمت‌های انرژی و هزینه‌های صنایع همگانی، بیش از پیش مورد حمایت قرار گرفته‌اند. روند صعودی اخیر قیمت نفت برنت و نفتا در نمودار نشان داده شده است. بازار اروپا در نیمه اول 2022 با شرایط موجودی‌های پایین در سراسر بسیاری از زنجیره‌های عرضه، دوره سنگین عملیات‌های تأمین و نگهداری در بهار، و محدودیت‌های برنامه‌ریزی نشده در عرضه، سر و کار خواهد داشت. 

یکی دیگر از فاکتورهای کوتاه‌مدت که در طی زمان رشد کرده و به فاکتور بلندمدت تبدیل شده، محدودیت‌های صنعت کشتی‌رانی می‌باشد. این امر مانع تجارت جهانی شده، و از رسیدن محموله‌های وارداتی به اروپا جلوگیری کرده است. پایگاه خبری آرگاس در بخش خدماتی بازار جهانی پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن، نرخ کانتینرهای باربری را که از داده‌های سایت Freightos تهیه کرده ارائه می‌کند. در اطلاعات اخیر این سرویس خبری، نرخ کانتینرهای باربری از بوسان به آنتورپ و از شانگهای به آنتورپ به ترتیب در میزان 557 دلار در هر تن و 568 دلار در هر تن ارزیابی شد.

با بررسی ساختار طولانی‌مدت بازار، پیش‌بینی می‌کنیم ظرفیت اضافی جهانی در بسیاری از بازارهای شیمیایی در سال 2022 اوج بگیرد. نمودار مربوط، براساس داده‌های تحلیلی آرگاس، نشان می‌دهد که در سال 2022 ظرفیت جهانی در سراسر محصولات شیمیایی پایه و پلیمرها به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت. در بسیاری از موارد و براساس پیش‌بینی‌های آرگاس در این بازارها، رشد ظرفیت از رشد تقاضای جهانی پیشی خواهد گرفت. بنابراین ظرفیت اضافی جهانی در سال 2022 اوج خواهد گرفت. اگر پروپیلن را در نظر بگیریم: در سال جاری 10.2 میلیون تن ظرفیت جدید فعالیت خود را آغاز خواهند کرد که نسبت به سال گذشته رشدی 7 درصدی خواهد داشت، که با فاصله بسیار زیادی از رشد تقاضا تا میزان 6.8 میلیون تن گذر خواهد کرد. 

یکی از نکات اساسی که باید در رابطه با موج قریب‌الوقوع ظرفیت‌های جدید در نظر گرفت مکان آن می‌باشد؛ بخش عظیمی از این پروژه‌ها در چین واقع شده‌اند. ظرفیت‌های جدید خودکفایی چین را افزایش داده، اتکای آن‌ها به واردات را کاهش می‌دهد و جریان‌های تجاری جهانی را دست‌خوش تغییراتی خواهد کرد. نمودار مربوط درصد کلی پروژه‌های جدید در آسیا و چین را نشان می‌دهد. در بازار استایرن، 100 درصد از ظرفیت‌های جدید در سال 2022 در چین واقع شده است. 

بسیاری از این پروژه‌های چینی «ابرمجموعه» هستند. آن‌ها به طور کامل از پالایش تا پلیمرها یکپارچه شده‌اند؛ نفت خام تا محصولات شیمیایی. به طور مثال، شرکت پتروشیمی چجیانگ، تولیدکننده پتروشیمی بخش خصوصی چین، در اوایل هفته اعلام کرد که فاز 2 پروژه جدیدش برای عملیات‌های آزمایشی آماده شده، و این مجموعه از ظرفیت قابل توجهی در سراسر بازارهای شیمیایی بهره‌برداری خواهد کرد.

در میان چالش‌های کوتاه‌مدت بازار، ساختار بلندمدت آن از طریق اوج‌گیری ظرفیت اضافی جهانی تاثیر چشمگیرتری بر قیمت‌های محصولات شیمیایی و پلیمرهای اروپایی خواهد گذاشت.

بازار برای تغییر جهت قیمتی به محرک‌ها نیاز خواهد داشت. در اروپا اغلب این امر به واسطه تجارت‌ها رخ می‌دهد. زمانی که محدودیت‌های تجاری برطرف شده و همزمان چالش‌های کوتاه‌مدت تعدیل شود، محصول جدید از آسیا، اعم از پلی‌اتیلن سنگین، استایرن یا هموپلیمر پلی‌پروپیلن، روانه بازار اروپا شده و قیمت‌های داخلی مواد شیمیایی و پلیمرهای این منطقه را تحت فشار قرار خواهد داد، و ساختار بلندمدت بازار به واسطه اوج‌گیری ظرفیت اضافی جهانی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

در سرویس دورنمای کلی اولفین‌های آرگاس، که پیش‌بینی 24 ماهه برای قیمت‌های اتیلن، پروپیلن، پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و پی‌وی‌سی در سراسر جهان ارئه می‌کند، این تغییر برای اواسط سال 2022 پیش‌بینی شده است. پیش‌بینی می‌شود در ادامه سال قیمت‌های پلی‌اولفین اروپایی افت کنند. براساس پیش‌بینی‌ها، قیمت‌های قراردادی پلی‌اتیلن سنگین قالب بادی اروپایی از میزان 1705 یورویی دسامبر 2021، 26 درصد افت کرده و در دسامبر 2022 در میزان 1260 یورو در هر تن قرار بگیرند. پیش‌بینی می‌شود قیمت قراردادی پی‌وی‌سی اروپایی به دلیل تهدید جایگزینی از سوی پلی‌اتیلن سنگین با قیمت‌‌های پایین‌تر، 45 درصد از میزان رکورد 1780 یورویی خود در دسامبر 2021 افت کرده و در دسامبر 2022 در میزان 982 یورو در هر تن قرار بگیرد. با عرضه بالای مشتقات پلیمر، تقاضای خوراک اولفین اروپا لغرش کرده، و در پی آن با فشار قیمتی مواجه خواهد شد. براساس پیش‌بینی‌ها، اتیلن با نزول از میزان 1273 یورویی خود در دسامبر 2021، سال 2022 را با میزان 1050 یورو در هر تن به پایان خواهد رساند.

تمایز میان چالش‌های غیرمنتظره کوتاه‌مدت و ساختار بازار در بلندمدت، جریان قیمتی مواد شیمیایی و پلیمرها را در سال 2022 شکل خواهد داد. قیمت‌های اروپایی همزمان با رشد ظرفیت اضافی جهانی نزول خواهند کرد، اما سوال اصلی این است که این اتفاق چه زمانی رخ خواهد داد، و این امر به میزان آسیب فاکتورهای کوتاه‌مدت بستگی خواهد داشت.