چرا بازار DOP در ایران به ثبات نمی رسد؟

پتروتحلیل- در حالی عرضه 1100 تنی دی اتیل هگزانول پتروشیمی شازند در هفته گذشته با 145 درصد رقابت خریداری شد که بازار در انتظار عرضه 1705 تنی این مجتمع بود.

به گزارش «پتروتحلیل»، متوسط قیمت خرید دی اتیل هگزانول حدودا 24 هزارتومان در بورس کالا رقم خورد و این موضوع سبب شد تا قیمت DOP در بازار آزاد ایران دوباره در محدوده 30 هزارتومان در هر کیلو قرار گیرد.

با توجه به اینکه صنعت پی وی سی نرم در ایران متاثر از چالش های عرضه دی اتیل هگزانول در ماههای اخیر قرار گرفته است و حدودا 60 درصد صنعت پی وی سی در ایران به فعالیت DOP سازان مربوط است، صنعت پی وی سی ایران نیز با رکود ناشی عدم فعالیت 30 درصد صنعت پی وی سی نرم دست به گریبان است.

با توجه به اینکه بازار دی اتیل هگزانول همچنان شرایط پرنوسانی را طی می کند و اکثر DOP سازان از وضعیت موجود ناراضی هستند، به نظر می رسد کارگروه متشکل از تولیدکنندگان DOP، پتروشیمی شازند، شرکت ملی صنایع پتروشیمی، بورس کالا، سازمان حمایت و وزارت صنعت، معدن و تجارت پس از ماهها التهاب از تنظیم بازار عاجز هستند.

احتمالا کاهش ظرفیت های خرید تا حجم 22 تن و یا اعمال سقف قیمت تا 50 درصد و تسهیم به نسبت به کاهش رقابت ها در این حوزه می تواند کمک کند. با این حال با توجه به شرایط موجود و التهابات بازار، از سوی دیگر عدم تعامل پتروشیمی شازند و مصرف کنندگان نیاز است در نحوه معاملات تغییراتی ایجاد شود.

DOP سازان مدام از عرضه های اندک دی اتیل هگزانول پتروشیمی شازند شکایت دارند و این مجتمع هم اعلام می کند که ظرفیت تولید دی اتیل هگزانول در این مجتمع 1100 تن به صورت هفتگی است.

اما DOP سازان انتظار افزایش تولید و عرضه بیشتر را دارند، این در حالی است که به نظر می رسد حجم مصرف افزایش چندانی نداشته است یا کارخانه جدیدی در این حوزه اضافه نشده باشد، البته این ادعا از سوی مجتمع پتروشیمی شازند مطرح می شود وگفته می شود در سال های گذشته هم دی اتیل هگزانول عرضه و توسط مصرف کنندگان خریداری می شد، اما هیچ زمانی مشکلات تا به این حد نبود.

با این حال به نظر می رسد تنها شرکت ملی صنایع پتروشیمی، سازمان حمایت از مصرف کننده و تولیدکننده و وزارت صنعت، معدن و تجارت به میزان واقعی تولید در پتروشیمی شازند و مصرف دی اتیل هگزانول توسط صنایع پایین دست دسترسی داشته باشند، این در حالی است که مجتمع شازند درخواست بررسی خریداران و کدهای آنها را در بورس کالا دارد و شناسایی مصرف کنندگان را وظیفه خود نمی داند. اما نگاهی به معاملات شرکت های پتروشیمی در کشورهای دیگر نشان می دهد که اکثر تولیدکنندگان، مصرف کنندگان خود را در صنایع پایین دست می شناسند با آنها قرارداد منعقد کرده و حتی به توسعه صنایع پایین دست هم کمک می کنند، اما متاسفانه در ایران هنوز اکثر شرکت های پتروشیمی به دلیل عدم تعامل و همکاری بین ارگان هایی که درگیر عرضه محصولات پتروشیمی و معاملات آن هستند، قادر به تمیز دادن مصرف کنندگان و واسطه ها نیستند؛ البته این موضوع می تواند راه فراری باشد برای پتروشیمی هایی که حاضر نیستند به تعادل بازار کمک کرده و تنها به دنبال عرضه محصولات و فروش آن هستند.

به نظر می رسد بازار دی اتیل هگزانول هم قربانی همین شرایط تعدد شرکت های درگیر در معاملات محصولات پتروشیمی و عدم تصمیم گیری شفاف در این حوزه شده باشد؛ حتی DOP سازان که خریداران اصلی دی اتیل هگزانول پتروشیمی شازند هستند، هنوز نتوانسته اند به توافقی برای ثبت میزان رقابت برای این کالا در بورس برسند، حتی بازار وارداتی این کالا نیز مدام با اخبار و شایعات بسیار دست به گریبان است، پتروشیمی شازند گر چه از ثبت سفارش یک هزارتنی دی اتیل هگزانول خبر می دهد، اما در کنار این موضوع اشاره می کند که واردکنندگان مجوز واردات دی اتیل هگزانول را ندارند، از سوی دیگر شرایط تحریمی اجازه نمی دهد که واردکنندگان بتوانند وارداتی در این حوزه داشته باشند.

با این حال کشمکش ها در این حوزه همچنان ادامه داشته و سرانجامی هم برای آن مشخص نیست؛ چرا که به نظر می رسد تمامی شرکت های درگیر در معاملات دی اتیل هگزانول، حاضر به بررسی وضعیت تولید دی اتیل هگزانول در پتروشیمی شازند، حجم مصرف در صنایع پایین دست، رصد بازار DOPسازان، رصد کدهای معاملاتی و ظرفیت های خرید، تغییر روش معاملات دی اتیل هگزانول در بورس کالا نیستند؛ چرا که تغییری در شرایط بازار پس از ماهها ایجاد نشده است.